Toen impro-nestor Misha Mengelberg in 1966 zijn compositie Remember Herbie opnam, was hij zijn tijd ver vooruit. Bijna niemand was in die dagen bekend met de muziek van de Amerikaanse jazzpianist Herbie Nichols. Toen Nichols in 1963 op 43-jarige leeftijd overleed aan leukemie had hij weliswaar drie platen gemaakt voor het label Blue Note, maar was hij nog steeds nagenoeg onbekend. De veel te vroeg overleden pianist wordt nu beschouwd als een essentiële schakel in de ontwikkeling van moderne jazz. Zijn muziek intrigeert door zowel de eigenzinnigheid als door het raffinement van de composities, waarin harmonische beweging centraal staat. Eigenlijk pas na zijn dood wordt gezien hoe origineel zijn spel was. Nichols is ten onrechte in de schaduw van grote leiders als Thelonious Monk gebleven, zegt men nu. De muziek van Nichols staat centraal in het concert van het Juan Martinez/Nils van Haften kwintet, een nieuwe groep met een opmerkelijke bezetting: een jazzkwintet met twee baritonsaxofoons in de hoofdrol. Van Haften en Martinez, die beiden als baritonsaxofonisten furore hebben gemaakt (Van Haften bij het Dutch Jazz Orchestra en Peter Ypma plus eleven en Martinez bij het Jazz Orchestra of the Concertgebouw, Saxion V en het Cees Slinger Octet) delen het podium met de ritmesectie Rob van Bavel (piano), Frans van Geest (bas), John Engels (drums) èn Neerlands grootste Herbie Nichols-fan: pianist Misha Mengelberg. Gedurende de jaren tachtig verkende Mengelberg het werk van Nichols, Monk en Ellington grondig met zijn ICP-orkest, wat resulteerde in de platen Two Programs - ICP Orchestra Performs Nichols-Monk en Bospaadje Konijnehol I. Ook met zijn kwintetten, met Han Bennink en saxofonist Steve Lacy, bracht hij Nichols-odes, zoals de albums Regeneration (met enthousiasteling trombonist Roswell Rudd - net als Mengelberg vastbesloten Nichols muziek onder de aandacht te brengen) en Change of Season.
